بگذریم از اینکه تعطیلات مورد انتظار مردم را وانهادن و خود به تعطیلات سه هفته‌ای رفتن، انتقادهایی را به سمت بهارستان سوق داد که در دوره تعطیلات اول تابستانی مجلس کمتر به آن شده بود. اینکه انتقاد رسانه‌ها به مجلس وارد است یا خیر، اینکه تصمیم مجلس برای مسکوت گذاشتن طرح افزایش تعطیلات 3روزه عید فطر منطقی بود یا خیر؟ مجال دیگری برای بحث می‌طلبد اما منفعت این تعطیلات از یک نظر به وزیرانی رسید که در فاصله بین تعطیلات اول و دوم مجلس زیر تیغ قرار گرفته، به‌نحوی انتقادات مجلس را خریده بودند و به دلایلی به یک قدمی استیضاح رسیده بودند. این تعطیلات فرصتی برای وزیران فراهم آورد که یا در رسانه به دفاع از خود بپردازند، یا به دور از چشم مجلس به سیاست‌های خود در وزارتخانه متبوعشان ادامه دهند و با گفت‌وگوهای یک به یک با نمایندگان و در روزهایی که نمایندگان فارغ از فشارهای همکارانشان بودند، آنان را قانع کردند از استیضاح برگردند.
از کارت زرد مجلس تا شایعه استعفا
منوچهر متکی تنها وزیری نبود که یک سال و اندی پس از آغاز به کار دولت دهم از مجلس اخطاریه گرفت. پیش از این مهدی غضنفری و وزیران بازرگانی و نفت نیز از مجلس کارت زرد گرفته بودند. براساس آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی درصورتی که یک وزیر سه بار از مجلس اخطار بگیرد و نمایندگان در صحن علنی سه‌بار از توضیحات وزیر درباره سؤال قانع نشوند، طرح استیضاح آن وزیر در مجلس به جریان می‌افتد.
وزیر بازرگانی تیرماه امسال به خاطر موضوع واردات بی‌رویه از مجلس و وزیر نفت اواخر دی‌ماه سال گذشته به‌دلیل اینکه نتوانست به سؤال نمایندگان درباره واردات غیرقانونی بنزین و عدم‌توقف آن پاسخ دهد نخستین کارت زردها را از مجلس گرفتند. متکی سومین وزیری بود که اوایل شهریورماه سال‌جاری در مجلس حاضر شد تا به سؤال الیاس نادران جواب دهد. نادران قرار بود درباره نقش شورای‌عالی ایرانیان خارج از کشور در آزادی حمید معصومی‌نژاد و علی دمیرچی‌لو بپرسد.
معصومی‌نژاد و دمیرچی‌لو اسفندماه سال گذشته در ایتالیا بازداشت شده بودند و پلیس ایتالیا ادعا کرده بود این 2 در قاچاق اسلحه دست داشتند. اما نادران در آن جلسه از این سؤال سریع عبور کرد و از گسترش حوزه اختیارات شورای‌عالی ایرانیان خارج از کشور سخن گفت و نقبی به همایش پرسروصدا و پرحاشیه‌ای زد که چندی پیش توسط این شورا در ایران برگزار شده بود. نادران در این حوزه اینقدر پیش رفت که در آن جلسه علنی گفت: «ما نسبت به جابه‌جایی و تفیذ مسئولیت‌ها اعتراض داریم. وزیر امور خارجه بگوید دادن اختیارات از وزارت خارجه به افراد دیگر تا کجا ادامه دارد؟ آیا برای اداره امور جاری سفارتخانه‌ها هم آقای وزیر خارجه باید با اینها هماهنگ کنند؟» متکی کارت زردش را از مجلس گرفت اما ماجرا به همین جا ختم نشد.
انتصاب نمایندگان ویژه رئیس‌جمهوری در امور خاورمیانه، خزر، آسیا و افغانستان باعث شد تا شایعاتی که درباره تلاش دفتر ریاست‌جمهوری برای کاهش اختیارات وزارت خارجه شنیده می‌شد به اوجش برسد و دهان به دهان نقل شود که متکی استعفا داده است. حتی برخی سایت‌های خبری جانشین او را هم مشخص کردند. اما با تذکرات رهبر معظم انقلاب و تبدیل احکام این نمایندگان ویژه به مشاور به‌نظر می‌رسد بحث تا حدودی فروکش کرد. منوچهر متکی که به‌دلیل حضورش در یکی از حساس‌ترین وزارتخانه‌های کشور، یک پای ثابت تذکرات نمایندگان است در روزهایی که مجلس به تعطیلات رفته بود فرصتی یافت تا نفسی تازه کند. اما شاید با سفر احمدی‌نژاد به نیویورک و احتمالا مسائلی که در این سفر پیش خواهد آمد، متکی بازهم بخواهد سری به مجلس بزند.
شاید نخستین استیضاح
صادق خلیلیان شاید نخستین وزیر دولت دهم باشد که پایش به استیضاح مجلس باز شود. طرح استیضاح او در آستانه فصل برداشت محصول کشاورزان مطرح شد اما بنا به دلایلی تا مهر ماه طول کشیده است. امضا‌کنندگان طرح استیضاح با پیشنهاد هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی جلساتی را هم با خلیلیان گذاشتند. اما 16ساعت جلسه با او نتیجه‌ای نداشته است. محمدرضا باهنر وقتی هنوز جایگاه نایب رئیسی مجلس را داشت، نقشی نیز در طرح‌های استیضاح ایفا می‌کرد. او بعضا میانجی طراحان اسیتضاح و وزیر می‌شد تا با برگزاری جلساتی، مسائل فیمابین را حل کنند، بعضا آرای استیضاح را می‌شمرد و گاه اسامی نمایندگانی که امضای خود را از طرح اسیتضاح پس گرفته بودند در جیب خود نگه می‌داشت. اما این بار آن نقش میانجی را غلامعلی حداد‌عادل در کنار علی لاریجانی پذیرفته است.
نمایندگانی که بر استیضاح صادق خلیلیان اصرار دارند چندباری با پادرمیانی رئیس مجلس و رئیس کمیسیون فرهنگی جلساتی را با وزیر برگزار کرده‌اند و یک هفته هم طرح استیضاح را به احترام هفته دولت، عقب انداخته‌اند. اما گویا از این جلسات نتیجه‌ای نه برای وزیر و نه برای نمایندگان حاصل نشده است که محمد کرمی‌راد نماینده کرمانشاه می‌گوید: هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی مجاب شده است این طرح را پس از تعطیلات تابستانی مجلس (4 مهر) اعلام وصول کنند.
آنچنان که گفته می‌شود 40نماینده طرح استیضاح را امضا کرده بودند که از این تعداد تنها 4نفر امضای خود را پس گرفته و 36نفر دیگر همچنان مصر به انجام استیضاح هستند.
نمایندگانی از استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، کرمانشاه، اردبیل، مازندران و گیلان خواهان استیضاح خلیلیان هستند.
بی‌توجهی به مشکلات استان‌ها در بخش کشاورزی و بی‌توجهی به محصولات کشاورزی از محورهای اصلی این استیضاح است.
خیاط در کوزه
بعد از برگزاری آزمون پرسروصدای وزارت آموزش و پرورش روزی نبود که معلمان از استان‌های مختلف روبه‌روی ساختمان بهارستان تحصن نکنند.
حمیدرضا حاجی بابایی وزیر آموزشوپرورش که با کمک همکارانش در مجلس، وزارت گرفت حالا پرونده استیضاحش در همان مجلس گشوده است. او که در مجلس هشتم ریاست فراکسیون فرهنگیان مجلس را به‌عهده داشت و در استیضاح وزیران آموزش و پرورش پیشین، پای ثابت امضاها بود، حالا همکاران سابقش بر طرح استیضاحش امضا می‌زنند. آزمون استخدامی وزارت آموزش و پرورش که حرف و حدیث‌های زیادی را در نحوه برگزاری و نحوه گزینش به همراه داشت حاجی بابایی را زیر تیغ برده است. در آخرین هفته مجلس پیش از تعطیلات تابستانی قاسم محمدی نماینده اردبیل به جمع خبرنگاران آمد و با اشاره به اعتراض‌های گسترده معلمان به عملکرد وزارت آموزشوپرورش گفت که طرح استیضاح حمیدرضا حاجی‌بابایی با امضای 30نماینده تهیه و آماده ارائه به هیات رئیسه مجلس شده است.
وی با انتقاد از عملکرد آموزش و پرورش افزود: متأسفانه در برخی امور از جمله نحوه آزمون اخیر وزارت آموزش و پرورش ما شاهد اعمال نظرهای خاص در این وزارتخانه بوده‌ایم.
اعمال سلایق در نحوه گزینش پذیرفته‌شدگان نیز از ایرادهایی بود که بر این آزمون گرفته می‌شد. از سوی دیگر امتناع وزارت آموزشوپرورش از استخدام معلولانی که در آزمون کتبی پذیرفته شده بودند اعتراض این صنف را هم برانگیخته است. این پایان ماجرا نبود. با برگزاری این آزمون عذر بخشی از معلمانی که به‌صورت پیمانی یا حق‌التدریس با وزارتخانه کار می‌کردند خواسته شده بود درحالی‌که بنا به گفته این معلمانی که روبه‌روی مجلس تحصن می‌کردند، به آنان گفته شده بود در آزمون استخدامی شرکت نکنند و آموزشوپرورش آنان را استخدام خواهد کرد. شاید بر همین اساس هم بود که نماینده اردبیل عدم‌امنیت روانی معلمان را یکی از دلایل طرح استیضاح حاجی‌بابایی عنوان کرد.
حاجی بابایی در ایامی که مجلس در تعطیلات به سر می‌برد فرصت یافت تا در برنامه‌های مختلف به این اتهامات پاسخ بگوید. او گفت که کسی غصه استیضاح من را نخورد، نمایندگان مجلس از دوستان بسیار نزدیک و خوب من هستند و 14سال با آنها زندگی و کار کرده‌ام.
اسلامی کردن دانشگاه‌ها در روزهای تعطیل
برکناری برخی اساتید دانشگاه‌ها که با نام بازنشست کردن اساتید مصطلح شده است تیر انتقادات برخی نمایندگان مجلس از جمله اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات را به سمت کامران دانشجو سوق داده بود. به‌ویژه اینکه سخنان او درباره اسلامی کردن دانشگاه‌ها پای او را به کمیسیون آموزش و تحقیقات باز کرد.
وزیر علوم در مراسم افتتاح طرح‌های عمرانی دانشگاه علم و صنعت ایران که با اشاره به چالش‌های دانشگاه نامطلوب که تحت عنوان «اگر چنین دانشگاهی وجود داشته باشد....» از آن یاد می‌کرد گفت: اگر این دانشگاه وجود داشته باشد مردم ایران، دانشجویان، اساتید و کارکنان دانشگاه آن را با خاک یکسان می‌کنند.
وی گفته بود: باید نیروسازی در دانشگاه به‌ترتیبی صورت گیرد تا افرادی که در دانشگاه تربیت می‌شوند بتوانند کرامت را حفظ کنند. ساختمان‌سازی، تجهیز کردن دانشگاه و... همگی خوب است البته منوط بر اینکه دانشگاه اصلاح شود و آدم‌سازی در آن اتفاق بیفتد چون به‌دنبال تعالی بشریت هستیم. اگر این اتفاق نیفتد چنان‌که همه بودجه ایران را نیز در دانشگاه‌ها هزینه کنیم هیچ ارزشی ندارد.
به هر صورت در ایام تعطیلات تابستانی مجلس و در آستانه بازگشایی دانشگاه‌ها بسیاری از تحولاتی مثل موضوع دانشجویان ستاره‌دار یا همان جابه‌جایی و بازنشست‌کردن اساتید می‌تواند مطرح شود و تا حضور دوباره نمایندگان در صحن این موضوعات موضوعیت خود را از دست داده و بیات شده‌اند.
تماس در تعطیلات
دوم شهریور ماه موضوع استیضاح وزیر نیرو نیز در مجلس کلید خورد.
سیدمحمدرضا حاجی‌‌اصغری نماینده میانه گفت: محورهایی که نمایندگان در مورد ارائه این استیضاح دنبال می‌کنند، تخصصی و کارشناسی شده است؛ وزیر نیرو نتوانست از عهده انجام تکلیف برنامه چهارم در حوزه وزارتخانه خود بربیاید البته در ارتباط با ارتقای بهره‌بری و راندمان آب، سرمایه‌گذاری‌هایی که باید جذب می‌شد که نشده است، افزایش راندمان در حوزه انرژی که محقق نشد و اینکه پروژه‌های در حال اجرا از صلابت و سرعت مناسب برخوردار نیستند، محورهایی است که نمایندگان به آنها استناد کرده‌اند.
ولی اسماعیلی نماینده گرمی و دشت مغان در مجلس شورای اسلامی نیز در ایامی که مجلس در تعطیلات به سر می‌برد گفته که این طرح به امضای بیش از 30 نماینده مجلس رسیده است و 12محور هم دارد.
وی در ارتباط با محورهای استیضاح وزیر نیرو گفت: عزل و نصب‌ها در وزارتخانه، مشکلات آب و برق مناطق مختلف کشور و ضعف مدیریت از جمله این محورهاست.
این طراح استیضاح مجید نامجو وزیر نیرو تصریح کرد: استیضاح‌کنندگان برای استیضاح نامجو جدی بوده این موضوع را بعد از تعطیلات 2هفته‌ای مجلس پیگیری خواهند کرد.
او گفت که در ایامی که مجلس در تعطیلات به سر می‌برد معاونان، مسئولین و مدیران کل وزارت نیرو در تماس‌های مکرر با نمایندگان امضا‌کننده طرح استیضاح خواستار پس گرفتن امضاها هستند اما نمایندگان بر انجام استیضاح جدی هستند.
وی گفت: احتمالا نمایندگان امضا‌کننده قبل از تحویل طرح به هیأت رئیسه و اعلام وصول آن در مجلس با وزیر نشست مشترکی برگزار کرده و توضیحات وزیر را بشنوند.
به گفته اسماعیلی این نشست بعد از بازگشایی مجلس و در مهرماه برگزار خواهد شد.
استیضاح‌کنندگان وزیر نیرو از استان‌های کردستان، سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی و اردبیل هستند.
تجربه مطرح شدن استیضاح‌ها و سخنان نمایندگان مبنی بر اینکه اگر سرشان هم برود از استیضاح برنمی‌گردند، تجربه‌ای تکراری در مجلس هفتم و هشتم است. این وزیران ممکن است ناگهان با طراحان استیضاح به توافق برسند و طرح استیضاحی که 3 یا 4ماه صحبت آن بوده است بایکوت شود. باید دید آیا نمایندگان همان سیاقی را که اواخر مجلس هفتم در پیش گرفته بودند، در سه سالگی مجلس هشتم هم همان سیاق را در پیش گرفته و طرح استیضاح وزیران را تنها برای رسانه‌ای کردن نام خود مطرح می‌کنند یا عقیده دارند که مشکلاتی هست حل‌ناشدنی که در اسیتضاح وزیر راه چاره‌اش را می‌جویند؟
